Verzuim van medewerkers door ziekte kost u als werkgever niet alleen handen vol geld, maar zorgt ook voor meer druk op de rest van het personeel. Met als mogelijk gevolg nog meer uitval, minder omzet en ontevreden klanten. In dit artikel vertellen we hoe je omgaat met verzuim en – het allerbelangrijkste - verzuim voorkomt.
Verzuim loopt als een rode draad door het werkzame leven van verzuimcoördinator en arbeidsdeskundige Marlies Vermeulen. “Als arbeidsdeskundige begeleid ik werknemers tijdens hun verzuim in het proces om terug te keren op de werkvloer.” Marlies werkt ook voor OOMT, waar ze zich richt op duurzame inzetbaarheid en bekijkt hoe werkgevers en werknemers zo goed mogelijk met verzuim om kunnen gaan.
"Maar behalve dat ik werknemers terug-begeleid, werk ik ook preventief. Ik voer dan gesprekken met medewerkers die wellicht op het punt staan te gaan verzuimen. Samen, en dat is soms ook met de werkgever erbij, willen we dat voorkomen. Want niemand vindt het leuk om ziek te zijn”, vertelt Marlies Vermeulen. “De kracht van een arbeidsdeskundige is om mens, werk en inkomen met elkaar te verbinden. Proberen om iemand op een gezonde manier binnen het arbeidsproces te behouden, daar gaat het mij om. En zeker met de vergrijzing neemt gezond en op een leuke manier langer doorwerken een steeds grotere plek in.”
André Wolters van Bike Totaal Wolters in Klarenbeek is klip en klaar over wat verzuim voor zijn winkel betekent. “De hele planning gaat de mist in, omdat die op het aantal medewerkers is afgestemd. Dat zorgt voor frustratie bij de andere werknemers. Doordat alles in de soep loopt, zitten vervolgens ook de klanten met de gebakken peren. Hun fietsen zijn immers niet of te laat klaar.” Als er verzuimd wordt betekent dat, dat de rest van het team een tandje bij moet zetten en eerder moet beginnen als dat kan.”
Wolters denkt dat niet iedereen binnen het bedrijf even goed doorgedrongen is van de gevolgen van verzuim. “Soms heb ik het gevoel dat de werknemer niet echt in de gaten heeft wat het inhoudt om een dag ziek te zijn. De kosten lopen door en het werk blijft liggen; ook als het niet druk is, is er werk genoeg dat gedaan kan worden. Maar over het algemeen mag ik niet klagen over het gemiddelde verzuim. Het blijft hoe dan ook wel een lastige materie.”
Een stap in de richting van goed werkgeverschap is om meer te weten over verzuim en hoe je daarmee omgaat. “Daarom hebben we als OOMT samen met Tweewieler een webinar georganiseerd. Dat webinar is ontzettend leerzaam en kun je terugkijken. Na afloop weet je als werkgever waar je naartoe moet met vragen over verzuim. Maar je krijgt ook tips over hoe je verzuim kunt voorkomen en - als het toch zo ver komt - hoe je ermee om moet gaan. We vertellen je hoe je in gesprek blijft met elkaar en waar je tegenaan kunt lopen als een medewerker langdurig ziek is. Tijdens het webinar behandelen we een aantal praktijksituaties zodat deelnemers meteen een beeld hebben van wat ze tegen kunnen komen en hoe ze daarmee om moeten gaan.”
Kijk het webinar over ziekteverzuim nu terug
Het verzuimpercentage ligt in de fietsenbranche in lijn met het landelijk gemiddelde. Marlies Vermeulen: “Stress is een belangrijke oorzaak, maar ook fysieke klachten, ziekte en de vergrijzing dragen bij aan verzuim.”
Wel zijn er een aantal specifieke factoren van belang. Vermeulen: “Met de komst van de e-bike is er nieuwe kennis nodig. Neem je medewerkers daarin mee, probeer ze zoveel mogelijk bij te scholen, zodat ze met vertrouwen hun werk blijven doen. Ook de ouderen. Bovendien ben je tegenwoordig als medewerker in meerdere rollen actief. Je bent vaak niet alleen een monteur, maar er wordt ook verwacht dat je bij drukte bijspringt op de verkoopafdeling. Klantcontact maken. Dat is voor technici soms lastig. Je moet dus van meerdere markten thuis zijn. Ben je dat niet, dan zorgt dat voor onrust.”
Patrick Brakman:
Patrick Brakman van Neptunus Tweewielers in het Zeeuwse Cadzand-Bad ziet ook de ernstige gevolgen die verzuim voor een bedrijf kan hebben. “Iedereen zoekt personeel, maar dat is momenteel bijzonder lastig. Zodra er iemand wegvalt merk je dat meteen in de verkoop, reparatie of verhuur. Iedereen moet dan maar een tandje bijschakelen want een extra mannetje neerzetten is helaas geen optie.” Gelukkig komt verzuim bij Neptunus relatief weinig voor. “Maar we doen ook ons best om verzuim te voorkomen. We vragen actief waar de jongens behoefte aan hebben om gezond te blijven. Zo staat er sinds een jaar dagelijks een mand vers fruit in de zaak waar flink van gegeten wordt.”
Patrick Brakman merkt wel dat het lastig blijft om mensen te motiveren. “Ik ben niet zo’n leidinggevende die tegen zijn medewerkers zegt wat ze moeten doen. Zo heb ik geprobeerd mijn medewerkers een griepprik te laten halen, maar niemand wilde dat. Het is een delicate balans die je moet zien te behouden. Een open dialoog is in elk geval belangrijk, maar tegelijk lastig. Mensen praten niet graag over hun problemen, maar het is wel ontzettend belangrijk om het welzijn van je mensen goed in de gaten te houden.”
Als een medewerker verzuimt, kost dat een werkgever tussen de 200 en 400 euro per dag, denkt Vermeulen. “Soms moet er iemand extra ingehuurd worden en uiteindelijk kan zelfs de verzekeringspremie stijgen”, schetst ze de financiële gevolgen van verzuim. Maar er is meer. “Collega’s komen onder druk te staan en de relatie onderling en met de werkgever kan verslechteren. Juist dan is het belangrijk met elkaar in contact te blijven. Laat iemand die verzuimt niet aan zijn lot over maar blijf in gesprek. Ook onderling op het werk. Want verzuim is iets dat je samen moet oplossen of voorkomen. Luister naar elkaar, neem elkaar serieus en heb begrip voor elkaar. Een nuttige tip is om het leuk te maken op het werk. Zorg dat mensen met plezier naar hun werk gaan.”
Zorg er als werkgever voor dat je team niet structureel ‘verzuipt’ in het werk. Laat je medewerkers geen pauze overslaan, overleg met elkaar hoe jullie al het werk het beste kunnen verdelen. En creëer een werksfeer waarin het oké is om aan te geven als de werkdruk als te hoog wordt ervaren.
Als je medewerkers niet veilig werken, is de kans op een bedrijfsongeluk groter. Werken volgens veiligheidsvoorschriften is een must. Dit voorkomt ernstige blessures en verwondingen en dus afwezigheid van je medewerker.
Ruzies, maar ook onschuldig lijkende plagerijtjes, kunnen meer impact hebben op een medewerker dan het lijkt. Spreek medewerkers er op aan als plagen pesten dreigt te worden. Zijn bepaalde collega’s heel close? Let erop dat zij anderen niet buiten sluiten.
Privéproblemen - denk aan een sterfgeval, ziekte van familie of een scheiding – zijn een belangrijke oorzaak van langdurig verzuim. Merk je iets aan een medewerker, oogt hij of zij vermoeid, somber of verdrietig? Ga in gesprek. Het werk (tijdelijk) aanpassen aan een privé-situatie kan langdurig uitval voorkomen.
Lichamelijke overbelasting komt veel voor. Constant dezelfde houding en repeterende werkzaamheden brengen het risico op uitval met zich mee. Denk aan overbelaste spieren, slijtage van gewrichten of (chronische) rugklachten. Creëer een werkomgeving waarin het heel normaal is om je lijf te ontzien.
Schulden zijn van grote invloed op iemands leven en kunnen leiden tot verzuim. Veel mensen durven uit schaamte niet over hun geldproblemen te praten. Heb je een medewerker die regelmatig om een voorschot van zijn loon vraagt? Dat kan een signaal van geldproblemen zijn.
Blije en tevreden werknemers melden zich minder ziek. Als iemand met steeds meer tegenzin naar het werk gaat, ligt verzuim op de loer. Heb je een medewerker die opvallend vaak te laat komt, terwijl hij voorheen altijd op tijd was? Of komt een medewerkers ineens ongemotiveerd of ongeïnteresseerd over? Vraag hem of haar naar de reden van het afnemende werkplezier.