Onderschat het risico van een accubrand niet!
Praktische accu-tips
Accu’s van e-bikes die spontaan in brand vliegen en zelfs complete panden in de as leggen. Lithiumaccu’s zijn – zo blijkt steeds vaker – niet zonder gevaar. Deze praktische tips van Tweewieler helpen u ellende zoveel mogelijk voorkomen.
Blijf in de buurt tijdens het laden
De kans dat accu’s problemen gaan geven is het grootst tijdens het laden en ongeveer een uur na het laden. Tijdens het laden wordt er veel energie in de batterij gepompt. Als er veel weerstand in de accu is, ontstaat er veel warmteontwikkeling waardoor de kans op oververhitting en brand het grootst is. Blijf daarom tijdens het laden in de buurt en zorg voor een vrije ruimte rondom de op te laden fietsaccu voor het geval het mis gaat met het laden. Een bak met speelzand in de buurt is ook aan te raden. Gaat het mis, dan bedek u de accu dan met zand.
Pas op met niet-originele accu’s
Wees voorzichtig met het gebruik van niet-originele accu’s in een bestaand systeem. Het systeem kan namelijk afwijkend op de accu reageren. Zo kan de lader anders werken en een hogere spanning afgeven. Dat levert brandgevaar op. Daarnaast herkent soms het CanBus-systeem de vreemde accu niet. Verder kan een ander onderdeel beschadigd raken door de niet-originele accu.
Bewaarkast voor accu’s met storingen en vochtschade
Leg accu’s die rare storingen geven, waarvan de behuizing beschadigd is door een val of die vochtschade hebben – instabiele accu’s dus – nooit zomaar in de werkplaats of het magazijn. Bij deze accu’s is de kans op brand namelijk het grootst. Deze accu’s kun u het beste in een speciale bewaarkast leggen. Vliegt zo’n twijfel-accu in brand, dan beperkt de brand zich tot de bewaarkast. Bewaar nadrukkelijk niet alle accu’s in deze kast. Ontstaat er namelijk brand, dan zullen alle accu’s in de bewaarkist verbranden. Het probleem met lithium ion is namelijk dat een accu die gaat branden zijn eigen zuurstof aanmaakt en blijft branden tot er niets meer over is. Zet de kist wel buiten op een afgeschermde plaats. Goedkoop alternatief voor zo’n speciale bewaarkast is een afsluitbare metalen kist gevuld met speelzand.
Daarom is een lithiumaccu zo gevaarlijk
Lithium ion accu’s zijn ontwikkeld om veel energie op te slaan in een kleine en lichte opslagomgeving. Door de hoge energiedichtheid branden lithium ion-batterijen sneller maar ook heftiger dan andere soorten batterijen. Accu’s kunnen om verschillende redenen in brand vliegen. Zo kunnen de accu’s thermisch op hol slaan als gevolg van kortsluiting. Andere oorzaak is een niet goed werkend Battery Management System (BMS). De batterij wordt dan niet afgeschakeld bij een (te) hoge temperatuur. Verder kunnen beschadigingen elektrische storingen veroorzaken. Behalve branden kan een lithiumaccu ook exploderen.
Maak een accu niet zomaar open
Het is niet verstandig om zomaar de schroevendraaier in een accu te zetten. Fabrikant Bosch bijvoorbeeld wijst erop dat de garantie kan vervallen. Maar na opening is de accu vaak ook niet meer waterdicht. Verder loop je kans dat er door de demontage onderdelen van de behuizing beschadigd raken. Tenslotte is het ook gewoon heel gevaarlijk; als de accu niet meer goed functioneert, blijft er een hoge stroom in de cellen en sluit het Battery Management System (BMS) de stroomaanvoer af. Als de BMS buitengesloten wordt om bijvoorbeeld iets te repareren, dan bestaat de kans op een ontlading met alle gevolgen van dien.
Laad showroom en voorraadfietsen beperkt op
Zet showroom- en voorraadfietsen niet met volledig opgeladen accu weg. Laad ze tot bijvoorbeeld 30% op. Dat is het meest veilig en zorgt er bovendien voor dat de veroudering van de accu nihil is.
EU-norm voor fietsaccu’s
Omdat er steeds meer elektrische fietsen rondrijden en een fietsaccu een heel andere behandeling vraagt dan bijvoorbeeld een autoaccu, is eind vorig jaar de EU-norm EN 50604-1geïntroduceerd die de veiligheid van lithiumaccu’s moet garanderen. In de norm staan richtlijnen die de accu en daarmee de gebruiker moeten beschermen tegen overlading, diepteontlading, kortsluiting, extreem hoge temperaturen en trillingen. Verder staat in de norm dat lader en accupack moeten matchen en dat oplader en accu elkaar moeten ‘herkennen’. Fabrikanten zijn verplicht zich aan de EU-norm te houden.
Investeer in een accucontainer met blussysteem
Laat de accu’s van demofietsen, af te leveren fietsen en reparatiefietsen niet in de fiets zitten, maar berg ze veilig op. Bijvoorbeeld in een accucontainer of afgesloten ruimte met ingebouwd automatisch blussysteem. Deze automatische lithium blussystemen zijn voorzien van temperatuur- en/of rooksensoren die 24/7 warmte- en/of rookontwikkeling detecteren en automatisch de blussende en afkoelende blussing activeren. Dus ook wanneer u niet op de zaak bent heeft u zekerheid over de brandveiligheid.
Gevallen accu preventief controleren
Is een accu gevallen – bijvoorbeeld doordat hij niet goed was afgesloten – of is de fiets gevallen, controleer de accu dan altijd met een accutester of laat dit door een expert doen. Vraag de klant ook nadrukkelijk of zijn of haar fiets of de accu is gevallen. Voor uw zekerheid!
Reviseren? Kies voor zekerheid
Een gereviseerde – of in populaire taal refurbished – accu is een prijstechnisch en duurzaam interessant alternatief voor een nieuwe accu. Het refurbishen van accu’s vraagt veel kennis van elektronica en moet zeer nauwkeurig gebeuren om problemen te voorkomen. Goedkoop is vaak duurkoop: ga niet voor de laagste prijs, maar zoek kwaliteit in de vorm van een betrouwbare partij die al langere tijd in de markt actief is. Bedenk verder dat niet alle accu’s gereviseerd kunnen worden.
Testen van e-bike accu’s
Een accutester brengt de kwaliteit van de lithiumaccu in kaart. Is de accu van binnen net zo goed als ze er van buiten uitziet? Het apparaat bepaalt de kracht die de accu heeft, de inhoud van de accu en daarmee de afstand die ermee kan worden gereden. Maar een accutester vertelt ook of de accu naar behoren werkt en de interne weerstand niet te hoog wordt. Ze kan zo helpen een e-bike brand te voorkomen. Met een accutester – zoals die van Batterytester (zie video hiernaast) of Dokter Accu – zijn klanten gericht te adviseren over de levensduur van hun accu, is de waarde van ingeruilde fietsen beter te geven en wordt de inkoop van beschadigde accu’s voorkomen.
Vervoer accu’s niet op de achterbank
Moet een instabiele accu’s of fiets met instabiele accu van A naar B vervoerd worden, neem dan voorzorgsmaatregelen. U wilt niet dat de instabiliteit op de achterband of in de laadruimte – al dan niet tijdens het rijden – tot een brand leidt. Haal de accu uit de fiets en leg ze bijvoorbeeld in een accusafe zoals Zarges die verkoopt. De safe is gemaakt van aluminium en is verdeeld in drie compartimenten. In elk compartiment past een accu. Met het gebruik van een accusafe voldoet u aan de voorschriften ten aanzien van het vervoer van gevaarlijke stoffen waar lithiumaccu’s onder vallen.
Verzekeraars worden alerter
Ook verzekeraars constateren dat accu’s een groter risico aan het vormen zijn in fietsenwinkels, als veroorzaker van brandschade. Veilige opslag wordt een belangrijker factor. Het is niet uit te sluiten dat er aanvullende eisen aan het veilig bewaren van en omgaan met fietsaccu’s worden gesteld. Zorg dat u hiervan tijdig op de hoogte bent of wordt gebracht.
Brand! En nu?
Ondanks alle voorzorgsmaatregelen gaat het toch mis; een accu vliegt in brand zonder dat hij in een afgesloten kast, kist of container met blusinstallatie zit. Vergeet dan klassieke blusmiddelen als CO2, poeder en schuim. Blussen met voldoende water of een op water gebaseerd blusmiddel (zoals N-EXT) is een mogelijkheid. Het omzetten van water naar stoom kost de accu veel energie, die wordt onttrokken aan de brandende batterij. Gooi de accu echter nooit in het water; de chemische reactie die dan ontstaat kan een explosie veroorzaken.
